Bu reform kisa vadede politik bir zafer, uzun vadede ise dunyanin en pahali saglik hizmetlerinden sozum ona yararlanmaya calisan Amerikan halkinina umut vaadediyor. Reformun basari ile uygulanabilmesi icin asilmasi gereken en onemli zorluk serbest piyasa ekonomisindeki guc dengelerinin arkalarina sigindiklari doktrinlerdir.
Acikcasi bu reform su anki hali ile tüketici yani hasta haklari ihlallerinin yeterince onune gecmeye yetmeyebilir ancak gelecek icin atilmis bir on adimdir.
Obama hukumetinin onem verdigi bu yasa tasarisini reform niteligine donusturen diger bir etken ise tarihinin en onemli ekonomik krizlerinden biri ile basa cikmaya calisan ve gectigimiz bir yillik donemde yanlizca vaadlere maruz kalmis bir toplum icin saglik giderlerinin maliyet kisitlamasinin gozden gecirilmesini ongormesi acisindan misyon niteligi tasiyor olmasidir .
Amerikan ulusunun en etkili ve mutlak lobicilerinden saglik sigorta sirketlerinin kaprislerine boyun eğdirilmiş olmaması isin sosyo-politik zafer yonune bir atiftir. Ozellikle yasanin kabulune mukabil gecen son aylarda bu kurumlar sadece kendi çıkarlarıni/kârlarını ve yönetim birimlerinin teşviklerinin devamini saglayabilmek icin var olduklarini tavirlari ile bir kez daha göstermişlerdir.
Amerikan saglik sektorunde 12 senedir profesyonel anlamda calisan bir fert olarak kisisel gozlemim bugune kadar Amerikan saglik kurumlarinin en onemli kaygi odagininin hizmet bedellerinin attirimini saglayabilmek oldugu yonunde. Bunu basarabilmek icin gereksiz yere ongorusu yapilan prosedürlerin/tedavilerin sayısı üzerinden elde edilen fark ile kazanc saglamak hasta yasam kalitesini arttirma kaygisinin tamamen onune gecebiliyor.
Bu yaklasim bu sistemde bir ahlaki sorundur. Oysaki gunumuzde gelismis yada gelismekte olan bir cok ulkede temel saglik hizmeti bir sosyal hak olarak taninmis ve tanimlanmistir aksine Amerikan kamuoyunun tartistigi gibi bir ayricalik kavrami sekline donusturulmemistir. Bugun Amerikan senatosunun cevabini aradigi soru mevcut sistemin hastalara mi yoksa girisimcileremi hizmet ettiginin takendisidir.
Amerikan toplumunda bugun halen dunyanin en ileri tekniklerinin kullanildigi saglik hizmetinden yaralanan kesimin hükümet yardimi ile bu ayriciliga sahip olmasinin dogru olmadigina inanan buyuk bir kesim mevcut. Bu kesim sağlık bakım hizmetlerini serbest piyasada mevcut olan herhangi bir parakende urunmus gibi gormekte ve sadece bedelini odeyebilenler tarafindan tuketilmesini uygun bulmaktadirlar. Saglik hizmetlerini kullanabilme yetisine sahip kisiler kendilerini tipki birer bilincli tuketici kimligine sokarak yasamlari boyunca temel saglik hizmetlerinden yararlanamamis yuksek saglik riski tasiyan diger tuketicilerin/hastalarin yine yuksek bedelli tedavi hizmet giderlerinden sorumlu olmak istemediklerini savunuyorlar. Ornegin yasami boyunca sigara kullanmis, yada kirli hava kosullarinda calismaya maruz kalmis ve akciger kanseri riski yuksek bir kisinin olasi temel bakim harcamalarinin yeni sistemde bu kez yasami boyunca duzenli saglik kontrol hizmetinden yararlanmis ve sagligina onem veren yani risk faktoru tasimayan bir diger kisinin odeyecegi kazanc vergisi oranlari uzerinden elde edilecek gelir ile karsilanmasina duyduklari tepki gibi.
Inanilmasi zor olsa da dunyanin super gucu olarak gosterilen bu ulkede bu fikir ayriligi cok uzun zamandir devam eden bir argüman ve oyle gorunuyorki ortada ikna edici akilcil bir çözümün var olduğuna bu insanlari inandiracak hiçbir madde bu reform paketinin bugunku metnine eklenmemis.
Yine mesleki alakamdan dolayi benim icin bu reform icerisinde onem tasiyan bir diger onemli basari ise reformun ekonomik kaynagindan tesvik baglaminda buyuk pay ongorulen kurumsal bilgi islem aği çözümleri icin gerekli olan altyapisal destek ve hazirlik amacli calismalarin hizladirilmis olmasidir.
Acikcasi bu reform su anki hali ile tüketici yani hasta haklari ihlallerinin yeterince onune gecmeye yetmeyebilir ancak gelecek icin atilmis bir on adimdir.
Obama hukumetinin onem verdigi bu yasa tasarisini reform niteligine donusturen diger bir etken ise tarihinin en onemli ekonomik krizlerinden biri ile basa cikmaya calisan ve gectigimiz bir yillik donemde yanlizca vaadlere maruz kalmis bir toplum icin saglik giderlerinin maliyet kisitlamasinin gozden gecirilmesini ongormesi acisindan misyon niteligi tasiyor olmasidir .
Amerikan ulusunun en etkili ve mutlak lobicilerinden saglik sigorta sirketlerinin kaprislerine boyun eğdirilmiş olmaması isin sosyo-politik zafer yonune bir atiftir. Ozellikle yasanin kabulune mukabil gecen son aylarda bu kurumlar sadece kendi çıkarlarıni/kârlarını ve yönetim birimlerinin teşviklerinin devamini saglayabilmek icin var olduklarini tavirlari ile bir kez daha göstermişlerdir.
Amerikan saglik sektorunde 12 senedir profesyonel anlamda calisan bir fert olarak kisisel gozlemim bugune kadar Amerikan saglik kurumlarinin en onemli kaygi odagininin hizmet bedellerinin attirimini saglayabilmek oldugu yonunde. Bunu basarabilmek icin gereksiz yere ongorusu yapilan prosedürlerin/tedavilerin sayısı üzerinden elde edilen fark ile kazanc saglamak hasta yasam kalitesini arttirma kaygisinin tamamen onune gecebiliyor.
Bu yaklasim bu sistemde bir ahlaki sorundur. Oysaki gunumuzde gelismis yada gelismekte olan bir cok ulkede temel saglik hizmeti bir sosyal hak olarak taninmis ve tanimlanmistir aksine Amerikan kamuoyunun tartistigi gibi bir ayricalik kavrami sekline donusturulmemistir. Bugun Amerikan senatosunun cevabini aradigi soru mevcut sistemin hastalara mi yoksa girisimcileremi hizmet ettiginin takendisidir.
Amerikan toplumunda bugun halen dunyanin en ileri tekniklerinin kullanildigi saglik hizmetinden yaralanan kesimin hükümet yardimi ile bu ayriciliga sahip olmasinin dogru olmadigina inanan buyuk bir kesim mevcut. Bu kesim sağlık bakım hizmetlerini serbest piyasada mevcut olan herhangi bir parakende urunmus gibi gormekte ve sadece bedelini odeyebilenler tarafindan tuketilmesini uygun bulmaktadirlar. Saglik hizmetlerini kullanabilme yetisine sahip kisiler kendilerini tipki birer bilincli tuketici kimligine sokarak yasamlari boyunca temel saglik hizmetlerinden yararlanamamis yuksek saglik riski tasiyan diger tuketicilerin/hastalarin yine yuksek bedelli tedavi hizmet giderlerinden sorumlu olmak istemediklerini savunuyorlar. Ornegin yasami boyunca sigara kullanmis, yada kirli hava kosullarinda calismaya maruz kalmis ve akciger kanseri riski yuksek bir kisinin olasi temel bakim harcamalarinin yeni sistemde bu kez yasami boyunca duzenli saglik kontrol hizmetinden yararlanmis ve sagligina onem veren yani risk faktoru tasimayan bir diger kisinin odeyecegi kazanc vergisi oranlari uzerinden elde edilecek gelir ile karsilanmasina duyduklari tepki gibi.
Inanilmasi zor olsa da dunyanin super gucu olarak gosterilen bu ulkede bu fikir ayriligi cok uzun zamandir devam eden bir argüman ve oyle gorunuyorki ortada ikna edici akilcil bir çözümün var olduğuna bu insanlari inandiracak hiçbir madde bu reform paketinin bugunku metnine eklenmemis.
Yine mesleki alakamdan dolayi benim icin bu reform icerisinde onem tasiyan bir diger onemli basari ise reformun ekonomik kaynagindan tesvik baglaminda buyuk pay ongorulen kurumsal bilgi islem aği çözümleri icin gerekli olan altyapisal destek ve hazirlik amacli calismalarin hizladirilmis olmasidir.
by Erdem Asma
